Trump është larguar nga G7 para kohe – cilat janë opsionet e tij për t’u marrë me Iranin?

Komentet e presidentit amerikan Donald Trump mbi konfliktin Izrael-Iran kanë ndryshuar nga mbështetja e plotë për sulmet e Izraelit në distancimin e fortë të vetes prej tyre, dhe anasjelltas.

Ambiguiteti i tij i ka shtuar ndjenjës së pasigurisë ndërsa vetë luftimet përshkallëzohen – ashtu si edhe largimi i tij nga G7 në Kanada. Ai thjesht tha se kishte “gjëra të mëdha” për t’u rikthyer në Uashington, transmeton Telegrafi.

Shtëpia e Bardhë tha se largimi i tij kishte të bënte me “atë që po ndodh në Lindjen e Mesme”, ndërsa më vonë në Truth Social ai tha se kjo “nuk kishte të bënte fare me një armëpushim”.

Më parë, kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu tha se sulmet ishin “të koordinuara plotësisht” me SHBA-në.

Pra, cilët faktorë po peshojnë mbi Trump dhe, më e rëndësishmja, cilat janë opsionet e tij tani?

Duke u përkulur para presionit të Netanyahut dhe duke u përshkallëzuar

Ndërsa raketat izraelite goditën Teheranin të enjten, Trump kërcënoi udhëheqësit e Iranit me sulme “edhe më brutale” nga aleati i tij izraelit i armatosur me bomba amerikane.

Ne e dimë objektivin përfundimtar të Trump. Ai thotë, ashtu si Netanyahu, se Irani nuk mund të ketë një bombë bërthamore. Çështja kryesore është se ai ka thënë se opsioni i tij i preferuar (ndryshe nga Netanyahu) është nëpërmjet një marrëveshjeje midis SHBA-së dhe Iranit (kjo rrugë pasqyron gjithashtu imazhin e tij të vetëshpallur si një negociator i klasit botëror).

Por ai ka lënë mënjanë se si të arrijë atje, ndonjëherë duke u mbështetur në kërcënimin e forcës, herë të tjera duke shtyrë diplomacinë. Javën e kaluar ai madje tha në të njëjtën frymë se një sulm izraelit ndaj Iranit do të ndihmonte një marrëveshje ose do ta “shkatërronte atë”.

Paparashikueshmëria e tij nganjëherë portretizohet nga mbështetësit e tij pas faktit si strategjike – e ashtuquajtura teoria e “të çmendurit” e marrëdhënieve të jashtme. Kjo teori është përdorur më parë për të përshkruar taktikat negociuese të Trump dhe sugjeron se pasiguria e qëllimshme ose paparashikueshmëria në lidhje me përshkallëzimin funksionon për të detyruar kundërshtarët (ose edhe aleatët në rastin e Trump) të zbatojnë. Kjo i atribuohet në mënyrë të famshme disa prej praktikave të Luftës së Ftohtë të presidentit Richard Nixon.

Disa nga këshilltarët dhe mbështetësit e Trump mbështesin anën e “presionit maksimal” të teorisë së të çmendurit kur bëhet fjalë për qasjen e tij ndaj Iranit. Ata mendojnë se kërcënimet në fund do të mbizotërojnë sepse, argumentojnë ata, Irani nuk e ka seriozisht negocimin (edhe pse në vitin 2015 vendi nënshkroi një marrëveshje bërthamore të udhëhequr nga Obama, nga e cila Trump u tërhoq më vonë).

Netanyahu ka ushtruar presion të vazhdueshëm mbi Trump që të ndjekë rrugën ushtarake jo diplomatike, dhe presidenti amerikan – pavarësisht dëshirës së tij të deklaruar shpesh për të fituar Çmimin Nobel për Paqen – në fund mund të shohë nevojën për të përmbushur kërcënimet e tij më luftarake ndaj udhëheqjes së Teheranit.

Izraeli gjithashtu mund të shtyjë më fort prapa skenave për përfshirjen amerikane, siç e sheh ai, për të përfunduar punën. SHBA-të kanë bomba shpërthyese bunkerësh që Izraeli beson se mund të shkatërrojnë vendin nëntokësor të pasurimit të uraniumit të Iranit në Fordow.

Ndërsa luftimet përshkallëzohen, rritet edhe presioni mbi Trump nga kampi i ashpër i republikanëve në Kongres, të cilët prej kohësh kanë bërë thirrje për ndryshim regjimi në Iran.

Trump do të shohë gjithashtu argumentin se kjo mund t’i detyrojë iranianët të negociojnë me të me një dorë tani më të dobët. Por fakti mbetet se iranianët ishin tashmë në atë tryezë, pasi një raund i gjashtë bisedimesh me të dërguarin e Trump, Steve Witkoff, ishte planifikuar në Oman të dielën. Bisedimet tani janë ndërprerë.

Vendi i mesëm – mbajtja e kursit

Deri më tani, Trump ka përsëritur se SHBA-të nuk janë të përfshira në sulmet e Izraelit.

Përshkallëzimi vjen me rreziqe të rëndësishme dhe potencialisht përcaktuese të trashëgimisë për Trump. Shkatërruesit detarë amerikanë dhe bateritë e raketave tokësore tashmë po ndihmojnë në mbrojtjen e Izraelit kundër hakmarrjes iraniane.

Disa nga këshilltarët e Trump në Këshillin e Sigurisë Kombëtare ka të ngjarë ta paralajmërojnë atë kundër çdo gjëje që mund të shtojë intensitetin e sulmeve të Izraelit ndaj Iranit në ditët e menjëhershme, veçanërisht me disa raketa iraniane që shkelin mbrojtjen izraelito-amerikane me efekt vdekjeprurës.

Netanyahu tani po argumenton se shënjestrimi i Udhëheqësit Suprem të Iranit, Ali Khamenei, do t’i jepte fund, jo do ta përshkallëzonte, konfliktin.

Por një zyrtar anonim amerikan informoi disa media në fundjavë se Trump e bëri të qartë se ishte kundër një veprimi të tillë.

Dëgjimi i zërave të Maga dhe tërheqja

Një nga faktorët e mëdhenj politikë që luajnë në mendjen e Trump është mbështetja e tij e brendshme.

Shumica e republikanëve në Kongres ende mbështesin fuqimisht Izraelin, duke përfshirë furnizimet e vazhdueshme të armëve amerikane në vend. Shumë prej tyre kanë mbështetur me zë të lartë sulmet e Izraelit ndaj Iranit.

Por ka zëra kyç brenda lëvizjes “Make America Great Again” (Maga) të Trump, të cilët tani e refuzojnë hapur këtë mbështetje tradicionale “të hekurt” për Izraelin.

Gjatë ditëve të fundit, ata kanë pyetur pse SHBA-të po rrezikojnë të përfshihen në një luftë në Lindjen e Mesme, duke pasur parasysh premtimin e politikës së jashtme “Amerika e Para” të Trump.

Gazetari pro-Trump, Tucker Carlson, shkroi një kritikë të ashpër të premten, duke thënë se pretendimet e administratës për mospërfshirje nuk ishin të vërteta dhe se SHBA-të duhet të “braktisin Izraelin”.

Ai sugjeroi që Netanyahu “dhe qeveria e tij e etur për luftë” po vepronin në një mënyrë që do të tërhiqte trupat amerikane për të luftuar në emër të tij.

“Përfshirja në të do të ishte një gisht i mesëm në fytyrën e miliona votuesve që hodhën votat e tyre me shpresën për të krijuar një qeveri, që më në fund do t’i vinte Shtetet e Bashkuara të parat”, shkroi Carlson.

Në mënyrë të ngjashme, përfaqësuesja e SHBA-së, besnike e vendosur e Trump, Marjorie Taylor Greene, postoi në X se: “Kushdo që kërkon që SHBA-të të përfshihen plotësisht në luftën Izrael/Iran nuk është Amerika e Para/MAGA”. Kjo përfaqëson një dobësi të konsiderueshme për Trumpin.

Kjo shton presion mbi të për të vendosur distancë midis ofensivës së SHBA-së dhe Izraelit dhe ka shenja, të paktën në publik, se ai është përgjigjur.

Debati për Magën gjatë fundjavës përkoi me postimin e tij në mediat sociale se iu bashkua presidentit të Rusisë, Putin, në thirrjen për t’i dhënë fund luftës. Të dielën ai tha se Irani dhe Izraeli duhet të bëjnë një marrëveshje, duke shtuar: “SHBA-të nuk kishin të bënin fare me sulmin ndaj Iranit”.

Irani tashmë ka kërcënuar të sulmojë bazat amerikane në rajon nëse, siç po ndodh tani, Uashingtoni ndihmon mbrojtjen e Izraelit.

Rreziku i çdo viktime amerikane ka të ngjarë të shohë që argumenti izolacionist i Magës të rritet në mënyrë eksponenciale, duke shtuar potencialisht presion mbi Trumpin që të tërhiqet dhe t’i kërkojë Netanyahu ta përfundojë ofensivën më shpejt. /Telegrafi/